jueves, 26 de mayo de 2011

O MÍO PAIS

Encara m'acuerdo quan dimpués d'a "exitosa" manifestacion de 2009 por as luengas d'Aragón un companyero de treballo me dició que me i heba visto chilando "Aragón ye Nación". Lo que ta ell yera una broma a yo no me fació mica gracia. En primerias porque ni yo ni denguno de os que i yeranos, u a lo menos que yo escuité, empleguemos ixa frase tan desgastada, segundo porque yo, encara que en a mia temprana choventut sí l'heba emplegau, feba días que no la feba servir, y tercero porque dito companyero tornaba a enreligar cosas que si bien pueden caminar chuntas cadaguna ha de levar a suya endrecera.
A qué fin vien esta acordanza? Pos como introducción a la concepción de pais aplicable a Aragón pero servindo ta qualsiquier atro caso d'este mundo globalizau.
Encara m'acuerdo de chilar dende as coradas ixa frase comentada enantes, fundiu en o mar de chent d'as manifestacions autonomistas de as primeras novanta. Encara yera adolescent y o mio esprito civico, politico, filosofico, asinas-asinas, encara no yera maduro. Con o tiempo alfonsé en o significau de muitas proclamas y prencipié a veyer o bofo de o suyo conteniu, o conchunto de contradiccions y medias verdatz que en suposaban, asinas que opté por deixar d'emplegar-las.
Muitas son estadas as mías reflexions en as zagueras anyadas sobre a naturaleza "nacional" de o mío pais, de l'esprito de as suyas chents como pueblo. Fa ya dias me saqué o cartel de nacionalista y contino mirando d'expresar os mios sentimientos de comunidat.
Dimpués d'esta zaguer comedia que hemos padeixiu con as zagueras eleccions, an que a dreita más decimononica s'ha minchau o papel de a representatividat politica, salindo d'una momentania depresión, u carranya, y evolucionando enta un optimismo utopico a escape, m'he debantau este maitino con una ideya que m'ha feito trobar un puesto a la mia consciencia, a la mia conviccion humana y aragonesa. ¿Cómo racionalizar, yo que soi scientifico, un sentimiento no pas educau pero sí construyiu?
Pos bien, a respuesta yera en os resultaus electorals, tant "representativos". Dellá de a relatividat de a validez representativa de os votos y a suya distribucion, podemos fer un analis de ditos resultaus que nos fan una radiografia sociolochica d'Espanya.
En primerias nos trobamos con as Comunidatz Autonomas-Rechions que son, definitivament Espanya, comunidatz an que a diversidat politica ye radida, PP, PSOE y IU (no pas en todas), con casos extraordinarios como Cascos en Asturias y UPyD en Madrit y que no son que alteracions concieteras de o bipartidismo espanyol. (Madrit, Extremadura, Castiella-Leon, Castiella La Mancha, Asturias, Andalucía, Murcia)
En l'atra banda nos trobamos a la Comunidatz autonomas-Nación que no son Espanya, por más que belunos quieran (País Basco y Catalunya). Son países an que os partius espanyolistas (PP-PSOE) son minoria y an que os partius propios marcan a trachectoria politica de o pais. En este bloque podrianos adihibir-ie a Navarra que, con unas opcions politicas de o más variau, se debate entre un espanyolismo peculiar y un navarrismo furo.
Entre medias nos trobamos atros dos grupos de comunidatz autonomas.
O primer grupo as Comunidatz autonomas-Rechions pero con un matiz folclorico representau por partius rechionalistas que deixan veyer ciertas particularidatz en muitos casos institucionals (Cantabria, A Rioxa, Balears), encara que o caso Balears talment necesitase un analis más concreto.
O segundo grupo seria o grupo an que i dentraria Aragón, chunto a Valencia, Canarias y seguntes cómo se mirase Navarra. Estas son as Comunidatz autonomas- Pais, que sin tener una vida politica suyiza, sí que no ye a mesma que a espanyola. Cada caso ye peculiar y caldria mira-se-lo aparte, pero nos i trobamos con un nuclio politico espanyol (PP-PSOE) con una periferia nacionalista y rechionalista que no permite chugar con a mesma lochica politica que en a Espanya basica. Asinas que nos trobariamos con quatro menas d'Espanyas:
1. A Espanya real, a que tien como cultura predominant, referencial y politica a espanyola.
2. A Espanya real folclorica, que estando como l'anterior da matices en a vida politica que no escapan d'o folclorico.
3. A Espanya diferent, que sin deixar a cultura espanyola como predominant de referencia, si que da piet a opcions culturals diferents y que antimás tienen una representacion en a vida politica, que cambea a lochica espanyola. (Astí ye Aragón).
4. A Espanya que no ye Espanya, con una una vida cultural, economica y politica diferent y nomas ligada a Espanya por a unidat administrativa. (País Vasco, Catalunya y en tot caso Navarra).
Este analis, con muitas cosas que anyadir, retaliniar, comentar y apreciar ta estar chustos, quiere convencer-me que en Aragón nos trobamos debant d'un pais conscient de a suya identidat, a lo menos por una minoria apreciable, que en as zagueras 16 anyadas ha emprendiu o camin con una direccion dende un rechionalismo espanyolista que chupiba o sentimiento comunitario enta un nacionalismo comprensible que si no acaba de esclatar sí ha consolidau una minoria important, ixo a tamas de tot, de o bipartidismo y espanyolismo furo que emana de Madrit y as deficiencias en a propia vertebracions de o pais. ¿Aragón ye nación? Agora m'importa poco, agora m'importa más una pregunta más curta ¿Aragón ye?
¿Qué en opinatz?